Bu
yazı çeşitli tartışmaların bulunduğu
çingenelerin kökeni üzerine değil. Kimileri Hindistan diyor
çingenelerin anavatanı kimileri ise bütün dünya. Bu tartışmayı
erteleyerek bir başka konudan bahsetmek istiyorum. Toplumumuzun
genelinde kökleşmiş bir algıdan. Türkiye Çingenelerinden
bahsedildiğinde çoğu insanın aklına Trakya geliyor. Sokaktaki
vatandaşa sorduğunuzda çingeneleri çağrıştıran simgelerin en
başında Balkan kültürüne ait simgeler vardır. Bir klarnet, bir
de Roman havası. Elbette Türk Çingenelerinin kültüründe kendine
has bir yeri var Trakya'nın. Bunu kimse inkar edemez. Ama bir de
madalyonun öbür yüzü var. Anadolu Çingene kültürü.
Türkiye
Çingeneleri Türkiye'lidir. Trakya, Karadeniz, İç Anadolu,
Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu... Türkiye'nin her bölgesinde
tarih boyunca Çingeneler tarafından üretilmiş kültürel
değerler; bu bölgelerde yaşayan çeşitli vatandaşların
kültürleriyle kaynaşarak muhteşem bir zenginlik oluşturmuşlardır.
Sanat mı? Trakya Çingene kültürü nasıl ki klarnetin ince sazın
en hasını temsil ediyorsa, Anadolu Çingene Kültürü de
Davul-Zurna ile bağlama ile bozlak ile özdeşleşmiştir. Trakya
Çingene kültüründe Balkan coğrafyasının etkilerini görürsünüz,
Anadolu Çingene kültüründe Orta Doğu ve Orta Asya'nın. Bir
Anadolu Çingenesi yanık sesiyle bozlağa başladığında alır
sizi Anadolu bozkırından Orta Asya bozkırına götürür. Ekonomi
mi? Anadolu Çingeneleri dünyanın her yerindeki çingeneler gibi
köken itibariyle göçebe zanaatçıdır. Unutulmuş, medeniyetin
kıyısındaki Anadolu köyüne sepeti, eleği, metal eşyayı
çingene götürür. Köylünün dişini çeker, evladının
sünnetini yapar. Günü gelir hekim olur. Düğününde müziği o
yapar. Teknik girmeden evvel bu dünyaya; bizim atalarımız kırsal
dünyanın olmazsa olmazı olmuşlardır. Tekniğin geleneksel
zanaatı öldürdüğü çağımızda da kah tarım işçisidir
Çingene kah kimsenin yapmak istemediği en zor işleri yapar.
www.cingeneyiz.org
ailesi; Çingene kültürünü toplumumuzun önemli bir değeri
olarak kabul ediyor. Artık herkes tarafından bilinen bir gerçek
bu. Aynı şekilde Çingene kültürünü de sadece Lüleburgaz'dan,
Kırklareli'nden, Edirne'den ibaret görmüyoruz. Çorum, Yozgat,
Konya, Artvin, Van, Denizli, Trabzon, Bursa, Kastamonu, Çankırı ve
diğerleri de ürettikleri kültürel değerler ve ekonomik yaşama
katkılarıyla Çingene kültürünü zenginleştirmişlerdir.
Kültürümüzü tartışmasız bu coğrafyanın Türkiye'nin bir
değeri olarak gördüğümüz gibi; Türkiye'nin her yerinde yaşayan
Çingeneleri de bu kültürün cefakar emekçileri olarak görüyoruz.
Elimizden geldiği kadar sitemizde ayrımsız bir şekilde hepsine
yer ayırmaya çalışıyoruz.
Umut
ediyoruz ki bizim bu tavrımız örnek olur. Anadolu Çingeneleri de
hakettikleri ilgiyi görürler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder